Marx.ba

Desetljećima naučnici pokušavaju pronaći načine za reverzibilno djelovanje na klimatske promjene putem izvlačenja ugljičnog dioksida iz atmosfere i njegovog pohranjivanja pod zemljom.

Kako bi smanjili emisiju ugljika, naučnici su kroz historiji iskušali razne metode; pokušali su koristiti drveće, gigantske strojeve koji izvlače CO2 iz zraka, složene metode koje uključuju uzgoj i pokapanje ogromnih količina algi u okeanu. Firme, istraživači i američka vlada tako su potrošili milijarde dolara na istraživanje i razvoj tih pristupa, ali oni i dalje ostaju preskupi da bi značajno smanjili emisije ugljika i postali trajno rješenje.

No, sada jedan startup tvrdi da je otkrio jednostavan način za izvlačenje CO2 iz atmosfere i pohranjivanje za nekoliko hiljada godina. Uključuje izradu cigli od zgnječenih dijelova biljaka, što bi moglo biti revolucionarno za rastuću industriju koja radi na izvlačenju ugljika iz zraka.

Graphyte, nova firma koju je razvila investicijska grupa Billa Gatesa, Breakthrough Energy Ventures, objavila je da je stvorila metodu pretvaranja sitnih drvenih čipova i ljuskica od riže u jeftine, dehidrirane komade biljnog materijala. Ti blokovi ugljikom opterećenog biljnog materijala, koji izgledaju poput Lego kocki veličine cipele, zatim se mogu zakopati duboko pod zemljom na stotine godina.

Velika prednost je i cijena jer firma navodi da bi mogli pohraniti tonu CO2 za otprilike 100 dolara po toni, a riječ je o iznosu koji se dugo smatra prekretnicom za pristupačno uklanjanje ugljičnog dioksida iz zraka.

Cilj je izvući pet do deset gigatona CO2 do sredine ili kraja stoljeća, a to je količina koja iznosi otprilike 12 do 25 posto onoga što čovječanstvo trenutačno emitira svake godine.

Pristup firme Graphyte koristi snagu biljaka i drveća kako bi fotosintezom izvlačio ugljični dioksid iz zraka. Iako su drveće i biljke izvrsni za hvatanje ugljika, ne pohranjuju ga dugoročno – kada biljka izgori ili istruhli, pohranjeni ugljik ponovno izlazi u zrak i tlo.

Graphyte planira izbjeći taj proces raspadanja uzimanjem biljnog otpada od drvosječa i poljoprivrednika te ga temeljitim sušenjem, uklanjajući sve mikroorganizme koji bi mogli uzrokovati raspadanje i oslobađanje stakleničkih plinova.

Zatim, u procesu koji nazivaju ugljično lijevanje, otpad će komprimirati i oblikovati poput Lego blokova, radi lakšeg pohranjivanja otprilike 10 metara ispod površine tla. Kompanija tvrdi da uz odgovarajuće sisteme praćenja, blokovi mogu ostati tamo hiljadu godina.